Küreselleşme Nedir?
Günümüzde tüm dünyaya mal ve hizmetler sağlayan küresel bir piyasaya dayalı küresel bir ekonomide yaşıyoruz. Dünyanın diğer tarafında olup bitenleri bizzat olurken izleyebildiğimiz "kresel bir köy"deyiz.
Küreselleşmenin doğası, nedenleri, sonuçları ve gelecekteki gelişmeler eğilimleri yirminci yüzyıldaki sosyologları büyüledi ve kaçınılmaz olarak küreselleşmenin sebepleri ve sonuçları hakkında farklıeoriler ve perspektifler üretildi.
Anthony Giddens'e göre küreselleşme:
Dünya, artık herkesi etkileyen karşılıklı bağımlılıkların gelişmesinin bir sonucu olarak önemli açılardan fiilen tek bir sosyal sistem haline gelmiştir. Dünyanın artan karşılıklı bağımlılığını anlatan genel terim "küreselleşme"dir.
Mike O' Donnell'e göre küreselleşme teorisyenleri
Giddens Küreselleşme Sürecinde 3 Temel Unsur Belirler
>> Zamansal - Alansal Uzaklaşma
Zaman, mekan ve mesafe artık modern dünyanın ayırt edici temel özellikleri değildir. Daha doğrusu, modern iletişim ve ulaşım sistemleri sayesinde dünya artık küçük bir yerdir. Bu küçülme küresel kontrolü kolaylaştırır. (Uzak denetim)
>> Parçalanma
Yerel topluluklar, kültürler ve yapılanın uzak güçler tarafından sözgelimi uluslararası bankalar ve şirketlerin başka yerlerde aldıkları kararlar sonucunda yıkılması, bu kararların yerel veya ulusal kimlikleri ve onların kontrol algılarını zayıflatması
>> Refleksivite
Giddens'ın gelecek konusundaki iyimserliğinin altında insanın eylemleri üzerinde düşünebilmesi ve bilinçli kontrolü yatar. Küresel güç ve hakimiyet mücadeleleri ortasında ve küreselleşmenin gezegenimizin yıkımına yol açma potansiyeline rağmen, Giddens, nihayetinde küreselleşmenin insanlara dünyayı hastalık, açlık ve savaşın olmadığı daha iyi bir yer haline getirmek için kafa yoracakları ve bunun için çalışacakları bir ortam sağlayacağına inanır.
Giddens insanların çatışma ve kendilerini yok etme eğilimlerine rağmen sonuçta akıl ve bilgeliğin hakim olacağını, barış ve uyumun çatışma ve kaosa üstün geleceğini umut eder.
Marksistlere göre postmodern küreselleşme modern kapitalizmin, onun acımasız kar güdüsünün ve küresel bir ekonomi sayesinde yaratılan yeni piyasalar ve küresel tüketimciliğin kaçınılmaz sonucudur.
Marksist yazarlara göre, aslında insan hakları konusunda belirli bir ilerleme kaydedilse bile, Birinci ve Üçüncü Dünya Ülkeleri arasındaki eşitsizlik her zamanki kadar büyüktür.
Küreselleşmenin doğası, nedenleri, sonuçları ve gelecekteki gelişmeler eğilimleri yirminci yüzyıldaki sosyologları büyüledi ve kaçınılmaz olarak küreselleşmenin sebepleri ve sonuçları hakkında farklıeoriler ve perspektifler üretildi.
Anthony Giddens'e göre küreselleşme:
Dünya, artık herkesi etkileyen karşılıklı bağımlılıkların gelişmesinin bir sonucu olarak önemli açılardan fiilen tek bir sosyal sistem haline gelmiştir. Dünyanın artan karşılıklı bağımlılığını anlatan genel terim "küreselleşme"dir.
Mike O' Donnell'e göre küreselleşme teorisyenleri
- Liberal çoğulcu perspektif belirleyen dünya toplumunun daha eşitlikçi ve daha küresel bir topluma doğru ilerlediği ve evrildğini düşünen iyimserler
- Marksist veya postmodern bir perspektifi benimseyen, kapitalizm ve onun kar araışını bir tehdit olarak gören, Batının ve kapitalist müttefiklerinin yerküreyi kontrolüne ve dünya egemenliğine doğru bir gidiş olduğunu düşünen kötümserler
Giddens Küreselleşme Sürecinde 3 Temel Unsur Belirler
- Ekonomik - küresel piyasaların gelişimi ve dünya çapında pazarlar ve fabrikalara sahip çok uluslu şirketlerin gücünde artış
- Kültürel - kitle iletişim araçları ve uygu yayınlarıyla yaratılan küresel fikirler, imgeler, kimliklerin gelişimi
- Pratik - uluslararası diplomasiye geçiş, uluslar-üstü ve dünya çapındaki yönetim birimleri ve ağlarının yükselişi
- Kapitalizm, kapitalist gelişme, dünua ekonomisinin ekonomik hakimiyeti (Özel sermaye sahipliği, meta üretimi, mülksüz ücretli emek, ilişkili sınıf sistemi)
- Sanayileşme ve modern teknolojiler, endüstriyel yöntemlerin yaygınlaşması (Dünya fabrikası ve üretim hatları)
- Gözetim sistemleri ve modern hükümetler ve organizasyonların vatandaşlar ve işçileri bilgi teknolojileriyle gözetleme ve kontrol kapasiteleri
- Uluslararası ağ ve işbirliği içindeki -'ulusdevlet'in önenemini yitirmeye başladığı- devletlerarası bir sistem
- Militarizm ve 'dünya' savaşları, dünya gücünün gelişimi ve dünyanın çeşitli ve farklı bölgelerindeki uluslararası savaşlar
>> Zamansal - Alansal Uzaklaşma
Zaman, mekan ve mesafe artık modern dünyanın ayırt edici temel özellikleri değildir. Daha doğrusu, modern iletişim ve ulaşım sistemleri sayesinde dünya artık küçük bir yerdir. Bu küçülme küresel kontrolü kolaylaştırır. (Uzak denetim)
>> Parçalanma
Yerel topluluklar, kültürler ve yapılanın uzak güçler tarafından sözgelimi uluslararası bankalar ve şirketlerin başka yerlerde aldıkları kararlar sonucunda yıkılması, bu kararların yerel veya ulusal kimlikleri ve onların kontrol algılarını zayıflatması
>> Refleksivite
Giddens'ın gelecek konusundaki iyimserliğinin altında insanın eylemleri üzerinde düşünebilmesi ve bilinçli kontrolü yatar. Küresel güç ve hakimiyet mücadeleleri ortasında ve küreselleşmenin gezegenimizin yıkımına yol açma potansiyeline rağmen, Giddens, nihayetinde küreselleşmenin insanlara dünyayı hastalık, açlık ve savaşın olmadığı daha iyi bir yer haline getirmek için kafa yoracakları ve bunun için çalışacakları bir ortam sağlayacağına inanır.
Giddens insanların çatışma ve kendilerini yok etme eğilimlerine rağmen sonuçta akıl ve bilgeliğin hakim olacağını, barış ve uyumun çatışma ve kaosa üstün geleceğini umut eder.
Marksistlere göre postmodern küreselleşme modern kapitalizmin, onun acımasız kar güdüsünün ve küresel bir ekonomi sayesinde yaratılan yeni piyasalar ve küresel tüketimciliğin kaçınılmaz sonucudur.
Marksist yazarlara göre, aslında insan hakları konusunda belirli bir ilerleme kaydedilse bile, Birinci ve Üçüncü Dünya Ülkeleri arasındaki eşitsizlik her zamanki kadar büyüktür.
Yorumlar
Yorum Gönder